Om het onderstaande artikel te citeren: “Lage reproductiviteit in wetenschappelijk onderzoek ondermijnt kennisontwikkeling“. Een goed voorbeeld is het onderzoek aan wondgenezing.  Een citaat uit de EWMA aanbevelingen voor klinisch onderzoek uit 2014 luidt: “Hoewel we allemaal weten dat de kwaliteit van heel veel wondstudies zeer pover is moeten we als European Wound Management Association in het belang van de patiënt onze leden toch aanmoedigen om de kwaliteit van studies te verhogen.” Dit in 2015!

Vaak is in wondartikelen te lezen hoe men onduidelijke resultaten verdedigt met de opmerking: “er is meer onderzoek nodig”. Bedoeld wordt; het resultaat komt niet overeen met de verwachtingen. De verwachtingen van de onderzoeker, ook wel genoemd “expert opinion”.  Het onderzoek wordt dus wat afgezwakt omdat de uitkomsten niet wenselijk zijn.

Nog interessanter is het dat meta-analyses met harde resultaten ook opzij worden geschoven ten bate van de “expert opinion”.  Dit houdt overigens in dat de wondspecialist dus van menig is dat de meta-analyse niet klopt en daarom vasthoudt aan de eigen opinie.

Maar dat betekent dat het dus onmogelijk is om onderzoek te doen aan wondgenezing , anders zou je de meta-analyse moeten accepteren of we hebben te maken met een kolossale logische fout die het onmogelijk maak om met zinvolle en acceptabele meta-analyses te komen. Hoe dan ook, volgens de internationale richtlijnen zijn meta-analyses belangrijker dan de expert opinion.

Buiten dit alles staat de conclusie van dit artikel overeind. In 2015 gebruiken we nog steeds dezelfde aannames als in 1943. Dat wijst op meer dan 70 jaar geen vooruitgang!

Freedman LP, Cockburn IM, Simcoe TS (2015) The Economics of Reproducibility in Preclinical Research. PLoS Biol 13(6): e1002165. doi:10.1371/journal.pbio.1002165
http://journals.plos.org/plosbiology/article?id=10.1371/journal.pbio.1002165
http://ewma.org/english/publications/ewma-documents-and-articles/ewma-study-recommendations.html
E L Howes. The rate and nature of epithelization in wounds with loss of substance SGO 1943 Vol 76 (738-745)
http://www.woundsresearch.com/article/real-world-experience-decellularized-dehydrated-human-amniotic-membrane-allograft
http://www.magonlinelibrary.com/doi/10.12968/jowc.2015.24.6.245

Of een wond geneest wordt in het algemeen beschreven als een balans tussen enerzijds het lichaam en anderzijds de wond. Als de balans aan de kant van de patiënt staat zal de wond genezen, heeft de wond het overwicht dan zal de wond niet genezen. Aan de wondkant wordt meestal gesproken over complexiteit van de wond, voor de patiënt kant wordt geen term gebruikt. Toch zijn voor het evenwicht beide zijden van de balans van belang. Daarom is het misschien goed om het woord vigor te gebruiken voor de patiënt kant van de balans. Vigor komt van het Latijnse vigere ‘wees levendig’. In het algemeen wordt het gebruikt om de levenskracht aan te geven.  Het voordeel van vigor is dat de term een heel brede en meer holistische lading heeft. Je vigor verbeterd bijvoorbeeld met een goede nacht slaap maar ook door een antibiotica behandeling. Het gebruik van de term vigor helpt ook om te begrijpen waarom een wond soms stopt in de ontwikkeling (twee kanten op).

Om vooruitgang te boeken in wondgenezing moeten we ons allereerst realiseren dat, hoewel het onderzoek op het gebied van wondgenezing de laatste 50 jaar heeft stilgestaan, het onderzoek om in andere vakgebieden vol is ontwikkeld. Daarom zijn er met de hulp van andere vakgebieden ruim voldoende mogelijkheden en ideeën om de kennis van wondgenezing snel naar deze eeuw te brengen.

Waarom is de wondgenezing interessant?  Wondgenezing gaat over het antwoord dat ieder levend wezen heeft op schade aan weefsel. Dit betekent dat wondgenezing een heel basaal proces is. Het is met vastleggen en doorgeven  van informatie en compartimentering één van de oudste processen in het leven.

Een oud of conservatief proces betekent dat het gelaagd is. Net als aardlagen liggen vele lagen van processen op elkaar gestapeld om ervoor te zorgen dat onder iedere omstandigheid een wond zo snel mogelijk weer gesloten wordt.

Wetenschappers merken vaak op dat biologische processen robuust en gelaagd zijn. Robuustheid betekent dat een proces zich niet snel laat beïnvloeden en gelaagdheid betekent dat achter ieder proces er wel een reserveproces ligt die de taken overnemen als het 1^e proces faalt.

Hierdoor hebben de meeste interventies in wondgenezing geen succes, in de reageerbuis werkt iets vaak maar in de praktijk is het veel lastiger om deze processen te veranderen, ze zijn te robuust.

Nu terug naar wondgenezing, het is dus mogelijk een van de meest basale velden in de levens wetenschappen. Vanuit het evolutionair oogpunt is het ouder dan circulatie, stofwisseling of gaswisseling. Maar in de laatste 50 jaar heeft niemand dit vakgebied goed doorgrond en we kunnen rustig aannemen dat er nog heel wat bijzondere zaken klaarliggen om ontdekt te worden.

Aarzel niet om te contact te zoeken als je het er mee oneens of eens bent. Alleen discussie brengt ons verder.   harmjsmit@gmail.com